Penderecki często niesłusznie postrzegany był tylko przez pryzmat dzieł serio.
Tymczasem kompozytor wiele razy pozwalał sobie na sztubackie dowcipy czy dawał ujście poczuciu humoru. W okresie studenckim Krzysztof Penderecki zwracał uwagę krzykliwymi zestawieniami kolorów strojów, jak choćby słynną na cały Kraków czerwoną marynarką. O mały włos zostałby współtwórcą Piwnicy pod Baranami, kultowego w latach 60. kabaretu, ostatecznie jego rola ograniczyła się do pomocy przy odgruzowywaniu zbombardowanej w czasie wojny kamienicy. W wielu wczesnych utworach – zwłaszcza muzyce filmowej, ale i serii kaprysów – kompozytor pokazuje swoje figlarne oblicze. Najbardziej jednak dało ono o sobie znać w majstersztyku pastiszu i groteski, czyli operze buffa Król Ubu na podstawie Alfreda Jarry’ego.